Nobel Ödüllü İktisatçılar

Sevgili öğrencilerimiz ve bölüm web sayfamızı ziyaret eden takipçilerimiz;

 

İktisat bilimi sosyal bilimler içerisinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. İktisadın bu ayrıcalığı bilimsel ilerleyişinin ve içeriğinin bir sonucudur. Ünlü İktisatçılardan Samuelson, iktisadı “Sosyal bilimlerin kraliçesi, sanatların en eskisi ve bilimlerin en iyisi” olarak tanımlamıştır. 1700’lü yılların son çeyreğinden itibaren bu günkü anlamda bilimsel arenada boy göstermeye başlayan iktisadın, bilim tarihi içerisinde çok kısa sayılabilecek bir zaman diliminde ulaştığı bilimsel olgunluk gerçekten göz kamaştırıcı bir başarı olarak değerlendirilmelidir. Bu başarının mimarları hiç kuşkusuz iktisadı bilim yapma mücadelesinde en önlerde yer alan bilim insanlarıdır.

 

Günümüzde de bu bilim insanlarına yenileri eklenmekte, bilimsel katkılar ve ilerlemeler durmaksızın devam etmektedir. Sosyal bilimlerde nabzın yavaş attığının belki de tek istisnası iktisat’tır. İktisadın bilimsel ilerleyişi ve öncülüğü hiçbir entelektüelin göz ardı edemeyeceği derecede göz kamaştırıcıdır. Ünlü iktisatçı Keynes tarafından 1940’larda ifade edilen şu cümleler ilginç olsa gerekir; “Doğru olsun, yanlış olsun iktisatçıların fikirleri sanıldığından çok daha etkili olmuştur. Dünyada pek az şey onların nüfuzu dışında kalmıştır. Kendilerini entelektüel etkilerden bağışık sayan bazı pratik kimseler, gerçekte devri çoktan kapanmış bir iktisatçının esiri olmuşlardır.”

 

İktisadın bilimsel ilerleyişi, tek bir çizgide olmamıştır. Doğa bilimlerinde dahi zor olan bir şeyin sosyal bilimlerin en önemlisi olarak ifade edilebilen İktisattan beklenmesi de haksızlık olsa gerekir. Siyasi ve toplumsal olaylar, teknolojik kırılmalar, krizler, diğer bilim dallarından etkilenmeler bunun temel sebepleri arasındadır. Bir diğer ünlü iktisatçının, Leontief’in şu cümleleri ifade etmek istediğim çerçeveye ışık tutar diye düşünüyorum; “Her ne kadar, toplumsal bilimler içerisinde iktisat en kesini ise de, doğa bilimlerinde olduğu gibi düz bir çizgi üzerinde ilerlemez. Geniş bir ovada yolunu arayan büyük bir nehir gibi, iktisadi düşünce de kıvrımlar ve dönemeçler yaparak akar.”       

 

İktisadın bilim olma mücadelesini genç nesillere aktarmak düşüncesiyle Çukurova Üniversitesi İktisat Bölümü olarak 2014-2015 Eğitim – Öğretim yılında İktisat bilim öncülerini kısa, öz ve en önemlisi merak uyandıracak bir kıvamda tanıtmayı amaçlayan posterler oluşturma projesine başladık. Etaplar halinde ilerlemesini umduğumuz projemizin ilk aşamasını tamamlamanın gururu içerisindeyiz. Mevcut durumda “Kurucular” olarak ifade ettiğimiz bir grup seçilmiş iktisatçı ile modern zamanların öncüleri olarak görebileceğimiz “Nobel İktisat ödülü sahibi iktisatçıları” tanıtan posterlerimizi tamamlamayı başardık. Projemizin diğer bilim kurumlarına ve bilim dallarına da pek çok açıdan örnek olabilecek özellikler arz ettiğini düşünüyorum.

 

Projenin bizatihi konusu olan bilim insanlarına, projeye katkıda bulunan bölümümüz yönetimine, bölümümüz öğretim üyelerine ve çok önemli katkılar sunan bölümümüz araştırma görevlilerine ne kadar teşekkür etsem azdır. Kendilerine şükranlarımı sunuyorum. İlerleyen dönemlerde projenin diğer etapları olarak “Kurucuları” yeni isimlerle genişletmeyi, ülkemiz iktisat bilim insanlarından en önemlilerini ve tarihimizin bizlere mirası bazı öncü isimleri katkıları bağlamında dâhil etmeyi planlamaktayız. Görüş, öneri ve eleştirileri beklediğimizi de özellikle ifade etmek isterim.


İKTİSAT NOBEL ÖDÜLLERİ 

YIL

ÖDÜL ALANLAR

YAŞAM DÖNEMİ

ÇALIŞMA ALANI

ÜLKE

ÜNİVERSİTE

1969

RAGNAR FRISCH

1895-1973

Ekonomik süreçlerin analizi ve dinamik modeller geliştirip uygulamadaki katkılarından

Norveç

Oslo

1969

JAN TINBERGEN

1903-1994

Ekonomik süreçlerin analizi ve dinamik modeller geliştirip uygulamadaki katkılarından

Hollanda

NSE

1970

PAUL ANTONY SAMUELSON

1919-

Statik ve dinamik ekonomi kuramını geliştirmesi ve analiz düzeyini yükseltmedeki katkılarından

ABD

MIT

1971

SIMON KUZNETS

1901-

Gelişme süreci ve sosyal yapının kavrayışını geliştirmesi ve ekonomik büyüme yorumlarına katkılarından

ABD

Harvard

1972

KENNETH J. ARROW

1921-

Genel denge ve refah teorisine yaptığı katkılarından

ABD

Harvard

1972

JOHN R. HİCKS

1904-

Genel denge ve refah teorisine yaptığı katkılarından

İngiltere

Oxford

1973

WASSILY LEONTIEF

1906-

Girdi-Çıktı metodunu geliştirmesi ve iktisadi problemlere uygulamadaki katkılarından

ABD

Harvard

1974

FRIEDRICH VON HAYEK

1899-1992

İktisadi, sosyal ve kurumsal olgular arasındaki bağımlılık analizlerine katkılarından

İngiltere

Freiburg

1974

GUNNAR MYRDAL

1898-1987

İktisadi, sosyal ve kurumsal olgular arasındaki bağımlılık analizlerine katkılarından

İsveç

Stockholm

1975

LEONID KANTOROVICH

1912-

Optimal kaynak dağılımı kuramına yaptığı katkılardan

Rusya

Moscow AS

1975

TJALLİNG C. KOOPMANS

1910-1985

Optimal kaynak dağılımı kuramına yaptığı katkılardan

ABD

Yale

1976

MILTON FRIEDMAN

1912-2006

Tüketim teorisi ve para tarihi ve teorisine ilişkin katkılarından

ABD

Chicago

1977

JAMES MEADE

1907-1994

Dış ticaret teorisi ve sermaye hareketlerine ilişkin analizlere katkılarından

İngiltere

Cambridge

1977

BERTİL OHLİN

1899-1979

Dış ticaret teorisi ve sermaye hareketlerine ilişkin analizlere katkılarından

İsveç

SSE

1978

HERBERT SIMON

1916-

Ekonomik örgütlenme ve karar alma süreçlerine ilişkin analizlere katkılarından

ABD

Carnegie-Mellon

1979

ARTHUR LEWIS

1915-1991

Ekonomik kalkınma ve gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına yönelik analizlere katkılarından

İngiltere

Princeton

1979

THEODORE W. SCHULTZ

1902-1998

Ekonomik kalkınma ve gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına yönelik analizlere katkılarından

ABD

Chicago

1980

Lawrence Robert Klein

1920-2013

Ekonometrik modeller ve iktisat politikası analizlerinde kullanımına yönelik katkılarından

ABD

Pennsylvania

1981

James Tobin

1918-2002

Finansal piyasaların istihdam, üretim ve fiyat değişmeleriyle olan ilişkilerine yönelik analizlere katkılarından

ABD

Yale

1982

George Joseph Stigler

1911-1993

Endüstriyel yapı ve piyasaların işleyişi ile kamusal düzenlemelerin etkilerine yönelik analizlere katkılarından

ABD

Chicago

1983

Gerard Debreu

1921-2004

İktisat teorisi ve genel denge modellemesine katkılarından

ABD

California

1984

John Richard Nicholas Stone

1913-1991

Ulusal muhasebe sistemlerinin oluşturulmasına yönelik katkılarından dolayı

İngiltere

Cambridge

1985

FRANCO MODIGLIANI

1918-2003

Tasarruf ve mali piyasalara ilişkin analizlere katkılarından

ABD

MIT

1986

JAMES M. BUCHANAN

1919-2013

Ekonomik ve siyasal karar alma mekanizmalarına yönelik analizlere katkılarından

ABD

George Mason

1987

ROBERT M. SOLOW

1924-

Ekonomik büyüme teorisi ve analizlerine katkılarından

ABD

MIT

1988

MAURICE F.C. ALLAIS

1911-2010

Piyasa teorisi ve kaynakların etkin kullanımına yönelik analizlere katkılarından

Fransa

Ecole Nationale Superieur

1989

TRYGVE M. HAAVELMO

1911-1999

Ekonometri metodolojisi ve eşanlı ekonomik yapılar analizindeki katkılarından

Norveç

Oslo

1990

Harry MARKOWİTZ

1927

Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından

ABD

New York City

1990

Merton MİLLER

1923-2000

Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından

ABD

Chicago

1990

William Forsyth SHARPE

1934-

Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından

ABD

Stanford

1991

Ronald Harry COASE

1910-2013

İşlem maliyetleri ve mülkiyet haklarının ekonomik analizine yönelik katkılarından

İngiltere

Chicago

1992

Gary S. BECKER

1930-2014

Mikro ekonomik analizin insan davranışları ve ticari olmayan tutumlar üzerindeki etkilerine yönelik katkılarından

ABD

Chicago

1993

DOUGLES NORTH

1920-

İktisat tarihini nicel yöntemlerle yeniden ele alarak kurumların ekonomik değişime katkılarına yönelik analizlere katkılarından

ABD

St. Louis Washington

1993

ROBERT FOGEL

1926-2013

İktisat tarihini nicel yöntemlerle yeniden ele alarak kurumların ekonomik değişime katkılarına yönelik analizlere katkılarından

ABD

Chicago

1994

REINHARD SELTEN

1930-

İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından

Almanya

Bonn RFW

1994

JOHN NASH

1928-2015

İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından

ABD

Princeton

1994

JOHN HARSANYI

1930-2000

İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından

ABD

California

1995

ROBERT E. LUCAS JR

1937-

Rasyonel beklentiler hipotezini geliştirmesi ve makroekonomik analize katkılarından

ABD

Chicago

1996

JAMES R. MIRRLEES

1936-

Asimetrik bilgi ve teşvikler konularında iktisat teorisine katkılarından

İngiltere

Cambridge

1996

WILLIAM VICKREY

1914-1996

Asimetrik bilgi ve teşvikler konularında iktisat teorisine katkılarından

ABD

Columbia

1997

ROBERT C. MERTON

1944-

Türev varlıklar ve değerlenmesine yönelik katkılarından

ABD

Harvard

1997

MYRON S. SCHOLES

1941-

Türev varlıklar ve değerlenmesine yönelik katkılarından

ABD

Stanford

1998

AMARTYA K. SEN

1933-

Refah ekonomisine yaptığı katkılarından

Hindistan

Cambridge

1999

ROBERT A. MUNDELL

1932-

Farklı kur rejimleri altında para ve maliye politikası analizleri ile para alanları analizlerine katkılarından

Kanada

Columbia

2000

JAMES J. HECKMAN

1944-

Bireysel davranış ile İlgili temel İstatistiksel problemlerin çözümlenmesine ilişkin katkılarından

ABD

Chicago

2000

DANIEL L. McFADDEN

1937-

Bireysel davranış ile İlgili temel İstatistiksel problemlerin çözümlenmesine ilişkin katkılarından

ABD

California

2001

GEORGE A. AKERLOF

1940-

Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından

ABD

California

2001

A. MICHAEL SPENCE

1943-

Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından

ABD

Stanford

2001

JOSEPH E. STIGLITZ

1943-

Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından

ABD

Columbia

2002

DANIEL KAHNEMAN

1934-

Karar vermevebelirsizlik konusunda psikolojikaraştırma kavrayışını entegre etmesinden

ABD

Princeton

2002

VERNON L. SMİTH

1927-

Ampirik ekonomi analizinde laboratuar deneylerini geliştirmesinden

ABD

George Mason

2003

ROBERT F. ENGLE III

1942-

Zaman serilerinin modellenmesi metodunu (ARCH) geliştirmesinden

ABD

New York

2003

CLIVE W.J. GRANGER

1934-2009

Zaman serilerinin koentegrasyon analizini geliştirmeye yönelik katkılarından

İngiltere

California

2004

Edward C. Prescott

-

Reel konjonktür teorisine yönelik katkılarından

ABD

Arizona State

2004

Finn Erling Kydland

-

Reel konjonktür teorisine yönelik katkılarından

Norveç

Carnegie-Mellon

2005

Robert John Aumann

1930-

Oyun teorisine yönelik katkılarından

İsrail

Kudüs Hebrew

2005

Thomas C. Schelling

1921-

Oyun teorisine yönelik katkılarından

ABD

Maryland

2006

Edmund S. Phelps, Jr.

1933-

Makro iktisadi politika analizlerine katkılarından

ABD

Columbia

2007

ROGER B. MYERSON

1951-

Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından

ABD

Chicago

2007

LEONID HURWICZ

1917-2008

Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından

ABD

Minnesota

2007

ERIC S. MASKIN

1950-

Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından

ABD

Princeton

2008

PAUL KRUGMAN

1953-

Lokasyon ve dış ticaretin yapısal değişimi analizlerine katkılarından

ABD

Princeton

2009

ELINOR OSTROM

1933-2012

Tüketim, para teorisi ve istikrar politikası analizlerine katkılarından

ABD

Indiana

2009

OLIVER E. WILLIAMSON

1932-

Yönetim konusundaki analizlere katkılarından

ABD

California

2010

Christopher Antoniou Pissarides

1948-

İstihdam, büyüme ve emek piyasaları analizlerine yaptığı katkılarından

Lefkoşe Kıbrıs

LSE

2010

Dale Thomas Mortensen

1939-2014

İstihdam, emek piyasaları ve eşleştirme teorisine katkılarından

ABD

Northwestern

2010

PETER ARTHUR DIAMOND

-

Politik düzenlemeler sonrası oluşan işsizlik ve ücretlerle ilgili analizlere katkılarından

ABD

MIT

2011

CHRISTOPHER ALBERT SIMS

1942-

Makroekonomide neden ve sonuç üzeri ampirik analizlere katkılarından

ABD

Princeton

2011

THOMAS JOHN SARGENT

1943-

Makroekonomide neden ve sonuç üzeri ampirik analizlere katkılarından

ABD

New York

2012

ALVIN ELLIOT “AL” ROTH

1951-

Piyasa ve dengeli tahsis analizlerine yaptığı katkılardan

ABD

Harvard

2012

LLOYD SHAPLEY

1923-

Piyasa ve dengeli tahsis analizlerine yaptığı katkılardan

ABD

California

2013

EUGENE FRANCIS FAMA

1939-

Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından

ABD

Chicago

2013

LARS PETER HANSEN

1952-

Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından

ABD

Chicago

2013

ROBERT J. SHILLER

1946-

Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından

ABD

Yale

2014

JEAN TIROLE

1953-

Firmaların piyasa gücü ve regülasyon ekonomisi üzerine katkılarından

Fransa

Taulouse

2015

ANGUS DEATON

1945-

Tüketim, yoksulluk ve refah teorisine analizleriyle katkılarından

İngiltere

Princeton