Sevgili öğrencilerimiz ve bölüm web sayfamızı ziyaret eden takipçilerimiz;
İktisat bilimi sosyal bilimler içerisinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. İktisadın bu ayrıcalığı bilimsel ilerleyişinin ve içeriğinin bir sonucudur. Ünlü İktisatçılardan Samuelson, iktisadı “Sosyal bilimlerin kraliçesi, sanatların en eskisi ve bilimlerin en iyisi” olarak tanımlamıştır. 1700’lü yılların son çeyreğinden itibaren bu günkü anlamda bilimsel arenada boy göstermeye başlayan iktisadın, bilim tarihi içerisinde çok kısa sayılabilecek bir zaman diliminde ulaştığı bilimsel olgunluk gerçekten göz kamaştırıcı bir başarı olarak değerlendirilmelidir. Bu başarının mimarları hiç kuşkusuz iktisadı bilim yapma mücadelesinde en önlerde yer alan bilim insanlarıdır.
Günümüzde de bu bilim insanlarına yenileri eklenmekte, bilimsel katkılar ve ilerlemeler durmaksızın devam etmektedir. Sosyal bilimlerde nabzın yavaş attığının belki de tek istisnası iktisat’tır. İktisadın bilimsel ilerleyişi ve öncülüğü hiçbir entelektüelin göz ardı edemeyeceği derecede göz kamaştırıcıdır. Ünlü iktisatçı Keynes tarafından 1940’larda ifade edilen şu cümleler ilginç olsa gerekir; “Doğru olsun, yanlış olsun iktisatçıların fikirleri sanıldığından çok daha etkili olmuştur. Dünyada pek az şey onların nüfuzu dışında kalmıştır. Kendilerini entelektüel etkilerden bağışık sayan bazı pratik kimseler, gerçekte devri çoktan kapanmış bir iktisatçının esiri olmuşlardır.”
İktisadın bilimsel ilerleyişi, tek bir çizgide olmamıştır. Doğa bilimlerinde dahi zor olan bir şeyin sosyal bilimlerin en önemlisi olarak ifade edilebilen İktisattan beklenmesi de haksızlık olsa gerekir. Siyasi ve toplumsal olaylar, teknolojik kırılmalar, krizler, diğer bilim dallarından etkilenmeler bunun temel sebepleri arasındadır. Bir diğer ünlü iktisatçının, Leontief’in şu cümleleri ifade etmek istediğim çerçeveye ışık tutar diye düşünüyorum; “Her ne kadar, toplumsal bilimler içerisinde iktisat en kesini ise de, doğa bilimlerinde olduğu gibi düz bir çizgi üzerinde ilerlemez. Geniş bir ovada yolunu arayan büyük bir nehir gibi, iktisadi düşünce de kıvrımlar ve dönemeçler yaparak akar.”
İktisadın bilim olma mücadelesini genç nesillere aktarmak düşüncesiyle Çukurova Üniversitesi İktisat Bölümü olarak 2014-2015 Eğitim – Öğretim yılında İktisat bilim öncülerini kısa, öz ve en önemlisi merak uyandıracak bir kıvamda tanıtmayı amaçlayan posterler oluşturma projesine başladık. Etaplar halinde ilerlemesini umduğumuz projemizin ilk aşamasını tamamlamanın gururu içerisindeyiz. Mevcut durumda “Kurucular” olarak ifade ettiğimiz bir grup seçilmiş iktisatçı ile modern zamanların öncüleri olarak görebileceğimiz “Nobel İktisat ödülü sahibi iktisatçıları” tanıtan posterlerimizi tamamlamayı başardık. Projemizin diğer bilim kurumlarına ve bilim dallarına da pek çok açıdan örnek olabilecek özellikler arz ettiğini düşünüyorum.
Projenin bizatihi konusu olan bilim insanlarına, projeye katkıda bulunan bölümümüz yönetimine, bölümümüz öğretim üyelerine ve çok önemli katkılar sunan bölümümüz araştırma görevlilerine ne kadar teşekkür etsem azdır. Kendilerine şükranlarımı sunuyorum. İlerleyen dönemlerde projenin diğer etapları olarak “Kurucuları” yeni isimlerle genişletmeyi, ülkemiz iktisat bilim insanlarından en önemlilerini ve tarihimizin bizlere mirası bazı öncü isimleri katkıları bağlamında dâhil etmeyi planlamaktayız. Görüş, öneri ve eleştirileri beklediğimizi de özellikle ifade etmek isterim.
İKTİSAT NOBEL ÖDÜLLERİ
YIL |
ÖDÜL ALANLAR |
YAŞAM DÖNEMİ |
ÇALIŞMA ALANI |
ÜLKE |
ÜNİVERSİTE |
1969 |
RAGNAR FRISCH |
1895-1973 |
Ekonomik süreçlerin analizi ve dinamik modeller geliştirip uygulamadaki katkılarından |
Norveç |
Oslo |
1969 |
JAN TINBERGEN |
1903-1994 |
Ekonomik süreçlerin analizi ve dinamik modeller geliştirip uygulamadaki katkılarından |
Hollanda |
NSE |
1970 |
PAUL ANTONY SAMUELSON |
1919- |
Statik ve dinamik ekonomi kuramını geliştirmesi ve analiz düzeyini yükseltmedeki katkılarından |
ABD |
MIT |
1971 |
SIMON KUZNETS |
1901- |
Gelişme süreci ve sosyal yapının kavrayışını geliştirmesi ve ekonomik büyüme yorumlarına katkılarından |
ABD |
Harvard |
1972 |
KENNETH J. ARROW |
1921- |
Genel denge ve refah teorisine yaptığı katkılarından |
ABD |
Harvard |
1972 |
JOHN R. HİCKS |
1904- |
Genel denge ve refah teorisine yaptığı katkılarından |
İngiltere |
Oxford |
1973 |
WASSILY LEONTIEF |
1906- |
Girdi-Çıktı metodunu geliştirmesi ve iktisadi problemlere uygulamadaki katkılarından |
ABD |
Harvard |
1974 |
FRIEDRICH VON HAYEK |
1899-1992 |
İktisadi, sosyal ve kurumsal olgular arasındaki bağımlılık analizlerine katkılarından |
İngiltere |
Freiburg |
1974 |
GUNNAR MYRDAL |
1898-1987 |
İktisadi, sosyal ve kurumsal olgular arasındaki bağımlılık analizlerine katkılarından |
İsveç |
Stockholm |
1975 |
LEONID KANTOROVICH |
1912- |
Optimal kaynak dağılımı kuramına yaptığı katkılardan |
Rusya |
Moscow AS |
1975 |
TJALLİNG C. KOOPMANS |
1910-1985 |
Optimal kaynak dağılımı kuramına yaptığı katkılardan |
ABD |
Yale |
1976 |
MILTON FRIEDMAN |
1912-2006 |
Tüketim teorisi ve para tarihi ve teorisine ilişkin katkılarından |
ABD |
Chicago |
1977 |
JAMES MEADE |
1907-1994 |
Dış ticaret teorisi ve sermaye hareketlerine ilişkin analizlere katkılarından |
İngiltere |
Cambridge |
1977 |
BERTİL OHLİN |
1899-1979 |
Dış ticaret teorisi ve sermaye hareketlerine ilişkin analizlere katkılarından |
İsveç |
SSE |
1978 |
HERBERT SIMON |
1916- |
Ekonomik örgütlenme ve karar alma süreçlerine ilişkin analizlere katkılarından |
ABD |
Carnegie-Mellon |
1979 |
ARTHUR LEWIS |
1915-1991 |
Ekonomik kalkınma ve gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına yönelik analizlere katkılarından |
İngiltere |
Princeton |
1979 |
THEODORE W. SCHULTZ |
1902-1998 |
Ekonomik kalkınma ve gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
Chicago |
1980 |
Lawrence Robert Klein |
1920-2013 |
Ekonometrik modeller ve iktisat politikası analizlerinde kullanımına yönelik katkılarından |
ABD |
Pennsylvania |
1981 |
James Tobin |
1918-2002 |
Finansal piyasaların istihdam, üretim ve fiyat değişmeleriyle olan ilişkilerine yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
Yale |
1982 |
George Joseph Stigler |
1911-1993 |
Endüstriyel yapı ve piyasaların işleyişi ile kamusal düzenlemelerin etkilerine yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
Chicago |
1983 |
Gerard Debreu |
1921-2004 |
İktisat teorisi ve genel denge modellemesine katkılarından |
ABD |
California |
1984 |
John Richard Nicholas Stone |
1913-1991 |
Ulusal muhasebe sistemlerinin oluşturulmasına yönelik katkılarından dolayı |
İngiltere |
Cambridge |
1985 |
FRANCO MODIGLIANI |
1918-2003 |
Tasarruf ve mali piyasalara ilişkin analizlere katkılarından |
ABD |
MIT |
1986 |
JAMES M. BUCHANAN |
1919-2013 |
Ekonomik ve siyasal karar alma mekanizmalarına yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
George Mason |
1987 |
ROBERT M. SOLOW |
1924- |
Ekonomik büyüme teorisi ve analizlerine katkılarından |
ABD |
MIT |
1988 |
MAURICE F.C. ALLAIS |
1911-2010 |
Piyasa teorisi ve kaynakların etkin kullanımına yönelik analizlere katkılarından |
Fransa |
Ecole Nationale Superieur |
1989 |
TRYGVE M. HAAVELMO |
1911-1999 |
Ekonometri metodolojisi ve eşanlı ekonomik yapılar analizindeki katkılarından |
Norveç |
Oslo |
1990 |
Harry MARKOWİTZ |
1927 |
Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından |
ABD |
New York City |
1990 |
Merton MİLLER |
1923-2000 |
Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından |
ABD |
Chicago |
1990 |
William Forsyth SHARPE |
1934- |
Finansal ekonomi ve işletme finansmanı teorisine yönelik katkılarından |
ABD |
Stanford |
1991 |
Ronald Harry COASE |
1910-2013 |
İşlem maliyetleri ve mülkiyet haklarının ekonomik analizine yönelik katkılarından |
İngiltere |
Chicago |
1992 |
Gary S. BECKER |
1930-2014 |
Mikro ekonomik analizin insan davranışları ve ticari olmayan tutumlar üzerindeki etkilerine yönelik katkılarından |
ABD |
Chicago |
1993 |
DOUGLES NORTH |
1920- |
İktisat tarihini nicel yöntemlerle yeniden ele alarak kurumların ekonomik değişime katkılarına yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
St. Louis Washington |
1993 |
ROBERT FOGEL |
1926-2013 |
İktisat tarihini nicel yöntemlerle yeniden ele alarak kurumların ekonomik değişime katkılarına yönelik analizlere katkılarından |
ABD |
Chicago |
1994 |
REINHARD SELTEN |
1930- |
İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından |
Almanya |
Bonn RFW |
1994 |
JOHN NASH |
1928-2015 |
İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından |
ABD |
Princeton |
1994 |
JOHN HARSANYI |
1930-2000 |
İşbirliğine dayanmayan oyun teorisi ve denge analizlerine katkılarından |
ABD |
California |
1995 |
ROBERT E. LUCAS JR |
1937- |
Rasyonel beklentiler hipotezini geliştirmesi ve makroekonomik analize katkılarından |
ABD |
Chicago |
1996 |
JAMES R. MIRRLEES |
1936- |
Asimetrik bilgi ve teşvikler konularında iktisat teorisine katkılarından |
İngiltere |
Cambridge |
1996 |
WILLIAM VICKREY |
1914-1996 |
Asimetrik bilgi ve teşvikler konularında iktisat teorisine katkılarından |
ABD |
Columbia |
1997 |
ROBERT C. MERTON |
1944- |
Türev varlıklar ve değerlenmesine yönelik katkılarından |
ABD |
Harvard |
1997 |
MYRON S. SCHOLES |
1941- |
Türev varlıklar ve değerlenmesine yönelik katkılarından |
ABD |
Stanford |
1998 |
AMARTYA K. SEN |
1933- |
Refah ekonomisine yaptığı katkılarından |
Hindistan |
Cambridge |
1999 |
ROBERT A. MUNDELL |
1932- |
Farklı kur rejimleri altında para ve maliye politikası analizleri ile para alanları analizlerine katkılarından |
Kanada |
Columbia |
2000 |
JAMES J. HECKMAN |
1944- |
Bireysel davranış ile İlgili temel İstatistiksel problemlerin çözümlenmesine ilişkin katkılarından |
ABD |
Chicago |
2000 |
DANIEL L. McFADDEN |
1937- |
Bireysel davranış ile İlgili temel İstatistiksel problemlerin çözümlenmesine ilişkin katkılarından |
ABD |
California |
2001 |
GEORGE A. AKERLOF |
1940- |
Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından |
ABD |
California |
2001 |
A. MICHAEL SPENCE |
1943- |
Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından |
ABD |
Stanford |
2001 |
JOSEPH E. STIGLITZ |
1943- |
Asimetrik enformasyonun geçerli olduğu piyasaların analizine yaptığı katkılarından |
ABD |
Columbia |
2002 |
DANIEL KAHNEMAN |
1934- |
Karar vermevebelirsizlik konusunda psikolojikaraştırma kavrayışını entegre etmesinden |
ABD |
Princeton |
2002 |
VERNON L. SMİTH |
1927- |
Ampirik ekonomi analizinde laboratuar deneylerini geliştirmesinden |
ABD |
George Mason |
2003 |
ROBERT F. ENGLE III |
1942- |
Zaman serilerinin modellenmesi metodunu (ARCH) geliştirmesinden |
ABD |
New York |
2003 |
CLIVE W.J. GRANGER |
1934-2009 |
Zaman serilerinin koentegrasyon analizini geliştirmeye yönelik katkılarından |
İngiltere |
California |
2004 |
Edward C. Prescott |
- |
Reel konjonktür teorisine yönelik katkılarından |
ABD |
Arizona State |
2004 |
Finn Erling Kydland |
- |
Reel konjonktür teorisine yönelik katkılarından |
Norveç |
Carnegie-Mellon |
2005 |
Robert John Aumann |
1930- |
Oyun teorisine yönelik katkılarından |
İsrail |
Kudüs Hebrew |
2005 |
Thomas C. Schelling |
1921- |
Oyun teorisine yönelik katkılarından |
ABD |
Maryland |
2006 |
Edmund S. Phelps, Jr. |
1933- |
Makro iktisadi politika analizlerine katkılarından |
ABD |
Columbia |
2007 |
ROGER B. MYERSON |
1951- |
Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından |
ABD |
Chicago |
2007 |
LEONID HURWICZ |
1917-2008 |
Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından |
ABD |
Minnesota |
2007 |
ERIC S. MASKIN |
1950- |
Tasarım teorisine analizleriyle katkılarından |
ABD |
Princeton |
2008 |
PAUL KRUGMAN |
1953- |
Lokasyon ve dış ticaretin yapısal değişimi analizlerine katkılarından |
ABD |
Princeton |
2009 |
ELINOR OSTROM |
1933-2012 |
Tüketim, para teorisi ve istikrar politikası analizlerine katkılarından |
ABD |
Indiana |
2009 |
OLIVER E. WILLIAMSON |
1932- |
Yönetim konusundaki analizlere katkılarından |
ABD |
California |
2010 |
Christopher Antoniou Pissarides |
1948- |
İstihdam, büyüme ve emek piyasaları analizlerine yaptığı katkılarından |
Lefkoşe Kıbrıs |
LSE |
2010 |
Dale Thomas Mortensen |
1939-2014 |
İstihdam, emek piyasaları ve eşleştirme teorisine katkılarından |
ABD |
Northwestern |
2010 |
PETER ARTHUR DIAMOND |
- |
Politik düzenlemeler sonrası oluşan işsizlik ve ücretlerle ilgili analizlere katkılarından |
ABD |
MIT |
2011 |
CHRISTOPHER ALBERT SIMS |
1942- |
Makroekonomide neden ve sonuç üzeri ampirik analizlere katkılarından |
ABD |
Princeton |
2011 |
THOMAS JOHN SARGENT |
1943- |
Makroekonomide neden ve sonuç üzeri ampirik analizlere katkılarından |
ABD |
New York |
2012 |
ALVIN ELLIOT “AL” ROTH |
1951- |
Piyasa ve dengeli tahsis analizlerine yaptığı katkılardan |
ABD |
Harvard |
2012 |
LLOYD SHAPLEY |
1923- |
Piyasa ve dengeli tahsis analizlerine yaptığı katkılardan |
ABD |
California |
2013 |
EUGENE FRANCIS FAMA |
1939- |
Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından |
ABD |
Chicago |
2013 |
LARS PETER HANSEN |
1952- |
Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından |
ABD |
Chicago |
2013 |
ROBERT J. SHILLER |
1946- |
Varlık fiyatlarının analizlerine katkılarından |
ABD |
Yale |
2014 |
JEAN TIROLE |
1953- |
Firmaların piyasa gücü ve regülasyon ekonomisi üzerine katkılarından |
Fransa |
Taulouse |
2015 |
ANGUS DEATON |
1945- |
Tüketim, yoksulluk ve refah teorisine analizleriyle katkılarından |
İngiltere |
Princeton |